Sejmik Województwa Dolnośląskiego tuż przed końcem roku postanowił, że rok 2023 – na obszarze Województwa Dolnośląskiego – będzie obchodzony jako rok przewodników sudeckich. Tym miłym gestem, radni pragną nie tylko uhonorować 70. rocznicę powstania pierwszego koła przewodników sudeckich, lecz także zwrócić uwagę na rolę, jaką pełni w regionie ta grupa zawodowa.
Warto na wstępie przypomnieć, że miniony, 2022 rok, był „Rokiem ratownictwa górskiego w Sudetach”. Obchodziliśmy bowiem 70. rocznicę powstania GOPR i z tego powodu na Dolnym Śląsku postanowiono docenić ratowników Grupy Karkonoskiej i Grupy Sudeckiej. Zbieżność tych jubileuszów i ich następowanie nie jest przypadkowe. Trzeba bowiem wiedzieć, że zarówno ratownictwo, jak i przewodnictwo w Sudetach rodziło się w podobnym czasie, a ratownicy i przewodnicy wywodzili się z tego samego środowiska.
Rok przewodników sudeckich – o co chodzi?
W grudniu 2022 r. Sejmik Województwa Dolnośląskiego wydał rezolucję ustanawiającą rok 2023 Rokiem Przewodników Sudeckich. Tym gestem samorządowcy pragną zwrócić uwagę na znaczenie przewodnictwa górskiego dla rozwoju regionu oraz docenić wkład, jaki przewodnicy sudeccy wnoszą w edukację regionalną czy przyrodniczą. Jak zwraca uwagę Cezary Przybylski Marszałek Województwa Dolnośląskiego:
– Przewodnicy mają ogromną wiedzę z zakresu geografii, historii regionu oraz ochrony środowiska. Z zaangażowaniem i prawdziwą pasją przekazują tę wiedzę i przyczyniają się do rozwoju oraz popularyzacji turystyki w naszym regionie .
Koło Przewodników Sudeckich
Pretekstem dla uczczenia przewodnictwa w Sudetach stała się 70. rocznica powołania Koła Przewodników Górskich w Jeleniej Górze. Pierwsze koło przewodników sudeckich powstało w cieniu Karkonoszy dokładnie 10 października 1953 r. Bardzo ciekawy jest fakt, że w latach 1945-1955 nie mieliśmy w Sudetach jednolitych przepisów dotyczących przewodnictwa, choć w Tatrach istniał już system wypracowany przez PTT. Mimo braku regulacji, „zapotrzebowanie” na przewodników było duże. W tamtym czasie, turystykę w granicznych Karkonoszach, można było odbywać na wycieczkach grupowych, z miejscowymi przewodnikami i za zgodą WOP.
Przełom przynoszą lata 1960-1961. Wtedy uprawnienia przewodnickie stają się uprawnieniami państwowymi. Warto pamiętać, że także dzisiaj zawód ten jest zawodem regulowanym. Zanim zostanie się przewodnikiem trzeba ukończyć długotrwały kurs przewodnicki i zdać państwowy egzamin.
Dziś jeleniogórskie Koło Przewodników Sudeckich, działające przy PTTK Sudety Zachodnie, jest najstarszą, ale nie jedyną organizacją na Dolnym Śląsku, która szkoli przewodników górskich. Najczęściej kursy na przewodnika sudeckiego organizowane są przy oddziałach PTTK. Obecnie kursy przewodnickie prowadzone są w Wałbrzychu, Kłodzku oraz we Wrocławiu, przy czym „kurs wrocławski” organizuje nie PTTK, a stowarzyszenie Studenckie Koło Przewodników Sudeckich (SKPS Wrocław).
206 lat przewodników w Sudetach
Dawno, dawno temu… jednak trzeba by upatrywać tradycji przewodnickich w Sudetach. Te góry znalazły się w orbicie zainteresowań turystycznych już w XVI i XVII w. Miało to związek z licznymi uzdrowiskami sudeckimi, do których na kurację przybywano z różnych części Europy.
Najprawdopodobniej pierwszym licencjonowanym przewodnikiem na starym kontynencie był sołtys Karłowa – Franz Pabel. To właśnie on w 1813 roku uzyskał z nadania króla Prus, Fryderyka Wilhelma III, certyfikat pierwszego w Prusach przewodnika turystycznego. Pierwsza organizacja przewodnicka narodziła się również nie gdzie indziej, jak w Sudetach! W 1817 roku, zarządzeniem starosty jeleniogórskiego powstaje „Korpus Przewodników Górskich, Tragarzy Lektyk i Bagaży”. Słynna organizacja przewodnicka spod Mont Blanc, Compagnie des Guides de Chamonix – choć chwali się mianem najstarszego na świecie stowarzyszenia przewodników – powstaje dopiero w 1821 r.
(źródło: Polona, domena publiczna)
Rok Przewodników Sudeckich to dobra okazja, by napisać o przewodnictwie kilka słów więcej. W kolejnych miesiącach postaram się stworzyć kilka artykułów na przewodnickie tematy. Zajrzyj jeszcze na ten blog, jeśli zechcesz dowiedzieć się kim jest przewodnik sudecki lub jak zostać przewodnikiem sudeckim. Teraz zdradzę tylko, że droga do bycia przewodnikiem górskim wymaga wytrwałości i wiedzie pod górkę. Ale to już temat na kolejną opowieść.